Saturday, March 15, 2014

Thurochhiah - Pathian rawngbawlna kan huangchhungah

Bible     :     II Timothea 4:5-8; Josua 24:14,15; Matthaia 28:18-20;
 
Josua 24:14,15
24:14 Chuvangin LALPA chu tih ula, tih takzet leh dik takin a rawng chu bawl ula: inthlahtuten Lui ral leh Aigupta rama a rawng an bawl thin pathiante kha paih vek ula; LALPA rawng bawl ang che u.
24:15 Tin, LALPA rawngbâwl hi a tha lo awm anga in hriat chuan vawiinah hian tu rawng nge in bawl dawn thlang mai rawh u; in thlahtuten Lui rala a rawng an bawl thin pathiante kha nge, in luah ram Amor-hote pathiante kha? Kei leh ka chhûngte erawh hi zawngin LALPA rawng a nia kan bawl dawn ni," a ti a.

Matthaia 28 :18-20
Tichuan, Isua chu an hnenah a lo kal a, anniho chu a bia a, "Lei leh vana thuneihna zawng zawng ka hnenah pek a ni tawh.  Chutichuan kal ula, hnam tina mi zirtirahte siam ula, Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim hmingah chuan baptis ula, thu ka pek zawng zawng che u pawm turin zirtir rawh u. Tin, ngai teh u, kei kumkhuain, khawvel tawp thleng pawhin, inhnenah ka awm zel ang," a ti a

II Timothea 4:5-8
4:5 Nang erawh chu engkimah fimkhur la, hrehawm tuar la, Chanchin Tha hriltu lam hna thawk la, i rawngbawlna kha hlen rawh.
4:6 Kei zawng tunah pawh hlanin ka awm mek a ni si a, ka chhuah hun a thleng tawh e.
4:7 Intihsiakna tha chu ka bei zo tawh a, ka tlansiakna kawng ka hlen tawh a, rinna chu ka vawng reng tawh a ni;
4:8 tunah chuan felna lallukhum chu ka tan dahin a awm tawh a, chu chu Lalpa ngaihtuahtu fel tak chuan chu mi ni-ah chuan mi pe ang; ka hnenah chauh ni lovin, a inlarna ngai apiangte hnenah pawh.

     Kan tunhma nun te ka ngaihtuah kual chuan hetia Kohhran thar lo ding tur hian ngaihtuahna a ti thui duh hle mai.  Pathian ram zauhna tur a nih tlat si vangin kan inthen lo thei dawn lo chu a ni ta a.  Chutia kan inthen dawn takah chuan, ‘KTP rawngbawlna hi eng tikah emaw chuan kan la chhuahsan ve ang a, Pathian zarah damtea kan awm chuan heng thute hi ka sawi ang mawle,’ tia ka lo ngaihtuah thin tam tak kha zaninah hian han sawi ka duh a.  Ka lo sawi advance dawn a nih ber chu
    Kan Bible-ah hian Inthlahna thu sawi engemaw zat kan hmu a.  Tuna kan Pathian thu han chhiar te pawh kha chutiang zinga mi chu a ni a.  Mak ve em em mai chu Inthlahna thu sawina langsar tak tak kan hmuhah hian Thu sawitute, thuchah hnuhnung chah tute hian Pathian rawngbawl turin thu an chah deuh vek a ni.  Kan Lal Isua ngei pawh khan a thuchah hnuhnungah khan, a zirtirte hnenah (Matthaia 28:18-20) "Lei leh vana thuneihna zawng zawng ka hnenah pek a ni tawh.  Chutichuan kal ula, hnam tina mi zirtirahte siam ula, Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim hmingah chuan baptis ula, thu ka pek zawng zawng che u pawm turin zirtir rawh u. Tin, ngai teh u, kei kumkhuain, khawvel tawp thleng pawhin, inhnenah ka awm zel ang," a ti anih kha. Heta a thuchah laimu chu Rawngbawlna a ni.
Josua 24:14 leh 15-a kan hmuh pawh kha: Josua kha a tar tawh a, a hun hnuhnung a hnaih tawh a ni tih a hriat khan Israel fate hnenah khan Lalpan a lo hruai tawhna zawng zawng te an hriattir nawn leh a. Chuta a thu tih tawp nana a thurochhiah ber ni ta chu rawngbawlna tho a ni. 
Tirhkoh Paulan II Timothea hnena lehkha a thawn an chhiar takah pawh khan a hun tawp a hnai tawh a.. Thihna kotlangah a din mek tawk laiin. Thi tura a chung thu an rel fel vek tawh hnuah Rawngbawlna hlen turin a fuih thu kan hmu bawk a nih kha.
    Chu rawngbawlna kan hlenna tur kawngah chuan engte nge pawimawh tih hi zanina kan sawi duh leh ka chah duh che u chu a ni. Amaherawh chu hetia kan inchah avang hian a chah tu che u hi a tha ta ber e, ka tihna a ni lo tih min lo hriatsak dawn nia.
    (II Korinth 6:3, 4) Kan rawngbawl hna hi an dem lohna turin eng kawngah mah tluk phahna tur reng reng kan siam lo va; Pathian rawngbawltute angin engkimah mi mit tlungin kan awm zawk thin, Tirhkoh Paulan a tih hi i hre reng ang u.  Anihna takah chuan kan awmdan thinin a zir loh luat avang hian kan rawngbawl hna hi miten an dem lek lek fo thin a nih hi, ti rawh u.
    He khawvelah hian sawisel kai lo khawp mi fel famkim chu an vang khawp ang. Mahse, Tita hnena tirhkoh Paula vekin a sawi ang khan (Tita 2:7,8) Lehlama tangte zinga miin kan chungah thu tha lo reng sawi tur an neih loh avanga an zah theih nan, engkimah thil tha tih kawngah tihhmuhtuah intilang la, i zirtirnaah chuan i takzia te, i zahawmziate i thu sawi dikzia sawisel rual loh te chu tilang rawh. Kan chungchang thuah hian lehlama tangte hian sawi sel tur an ngah thinin kan hria em le? An ngah thin a ni ang a? an zak lem lo em mai. 
    Hemi kawngah hian heti zawng hian i ngaihtuah teh ang.

1 .    KTP chuan fel leh zei takin thil kan ti thin a. Presbyterian Kohhran mi leh sa kan ni a, tiin kalphung fel tak leh mumal tak neiin thil kan kalpui thin.  Kan Kohhran Inkhawmpui lianah te kan Pastor leh Upa senior ten, “kan kaldan pangngai hi a tha e,” an tih thin hi a pawimawh lutuk ani tih theihnghilh lo ula.  Thalai kan nih avanga tih dan thar ngaihtuah chhuah zung zung ringawt te, kalphung mumal nei lo khawp a, tihdan thlak sek chinte hi a tlo lo fo a ni tih in hre dawn nia.  Hetiang hi mi hui khawm nan a tha ber emaw tih mai a awl khawp mai a.  Mahse, Kohhran rawngbawlnaa langchiang tak, thusawi tute pawhin an sawi fo thin chu, "Mi hla te hnuh hnaih, Mi hnaite sawhngheh leh mi nghet te hman tangkai," tih a nih kha theihnghilh lo ang che u.  Mi hlate hnuhhnaih kan tumna lamah hian Mi hnaite sawhnghet hman lo leh mi nghet te hnawh tiau hi a hlauhawm hle a ni tih in hriat reng ka duh bawk a ni.
    Kan rawngbawlna innghahna lungphum hi Kristaah a ni tih hre reng ula, Lungpui chunga insak chu a nghet bik a, Tiau dup chunga insak ang maia, a sawp chu nasa tak a ni, tih theih turin thil engmah ti ngai suh ang che u.  Kalphung fel tak in neih tawh chu thlak loh a him fo ani tih hre tel bawk ula, in thlak dawn anih erawh chuan ngun taka ngaihtuah hmasain, a thatnain a that lohna a buk hneh fe hnuah chauh thuthlukna siam thin ang che u. Chumi avanga mihringin kal phung fel kan tih duh luat avangin Thlarau Thianghlim hnathawh dal khawp tur chuan engmah ti ngai suh ula.  Thlarau Thianghlim zawk hian Pathian duhzawng kal phung felah min hruai lut dawn a ni tih in hre reng dawn nia. 
    Chutih rual erawh chuan intih thlarau mi avanga Kohhran kalphung fel tak mai tih buai tum phet ang chi te erawh chu kan Pathian thuin min hrilh angin (I Johana 4:1) “Duh takte u, thlarau nazawng ring suh u, amaherawhchu thlaraute chu Pathian laka mi an ni nge ni lo fiah rawh u; thu hriltu der tam tak khawvelah an lo chhuah tak avangin,”  tih ang khan, Pathian thu atangin fiah ula. Chumi ti thei tur khawp chuan nangmahni pawh intuaihriam ula, Tawngtai leh Bible chhiar uar ang che u.
    Heng hi kan tih that peih thin loh avang hian kan rawngbawlna hi miten sawi sel an chak thin a ni
    Engemaw ti zawng taka fek fawn em em mai ringawt hi a that loh chang a awm fo ani tih hriat tel a tha hle bawk.  Kohhran kalphung kan inzirtirna kawngah hian mi thin khei zawng taka thusawi dan riau leh rilru dam zawnga thil sawi a awm thei tih  hriat a tul hle.  Inven hi tihdam aiin a tha zawk tih hriain inven ngaihna turah chuan fimkhur luat a awm lo tih in theihnghilh lo bawk dawn nia.
    Pathian duhzawng tihlawhtling tura theihtawp chhuah lai hian mi hmuha mawi lo khawp chet hi  thil awm thei tak mai a ni a. Tirhkoh Paula ten, Pathian rawngbawltute angin engkimah mi mit tlungin kan awm zawk thin, a tih te (Rom 12 :17) Mi zawng zawng ngaiha thil mawi ngaihtuah lawk rawh u. tih te hi in rilrua in vawn reng ka duh bawk a ni. 
(I Korinth  4:1,2) Keiniho hi Krista rawngbawltuah leh Pathian thuruk enkawltuah miin min ngai rawh se. Hetah hian enkawltu chu mi rinawm nih a ngai bawk a ni. tih a nih ang khan.
    Rawngbawltu zia mawi  tak hi a awm ve hrim hrim ani tih kan hriat a pawhmawh hle a ni.  Entirna pakhat han sawi ta ila; Kohhran hruaitu thenkhatin hla nawn rei loh an sawi mawi vang ni maw? Nge ni zai peih tawh loh hrim hrim vang? Nge, a vawikhatna chu Pathian tan a ni a, a nawnna dang chu mahni tan a ni, tih sawi a awm avang zawk?  Hla hril nawn rei deuh avanga hlabu khup tau a, hla hriltuin a rawn nawn leh phei chuan hla hriltu melh rum deuh mai ang te hi (an awm tak tak ang emaw, tleirawl deuh zingah khan in lo awm mial lo maw?) ching reng reng suh ang che u.  Chutiang deuh chuan thusawi rei nin viau ringawt te,  Khuang hnih hla nin em em mai te, a lehlam zawng chiahin Solfaa zai chuan Pathian fak ta lo leh hlim lo ta riaua inngaihna te. Heng zawng zawng hi a rawngbawltu zia lo ve hrim hrim a ni tih hriat a tha. Kan thil tih reng reng hi Kohhranho sawt tlanna turin kan tih a pawimawh. (I Kor 12:7) Nimahsela, sawt tlanna turin Thlarau hriattirna chu mi tin hnena pek theuh a ni, tia sawi ang khan.
2.    Johana 17 bung pumpui kha Puithiam Lal tawngtaina tih thin a ni a. Khatah khan Lal Isuan a zirtirte leh an mahni avanga amah la ring tur te tana a ngen sak chu Pumkhat an nih theihna turin a ni.  Thil chiang em em nia ka hriat ve chu, “Inpumkhatna nena rawngbawlna chu van nun tem lawkna a ni a, a tlo bik a, a thang duang a, innghahna tlak a ni a, rawngbawlna a nung bik thin,” tih hi a ni.  Rotekawla sepa tuai an sawi ang maia mahni ngaihdan kal tlangpui thui lutukna leh midang ngaihdan ngaihchan lohna hian rawngbawlna a tichhia a, sawisel tur a ti awm a. Chu chuan kan rawngbawlna rah tha chhuah tur a dal thin a ni.
    Kan rawngbawlna hi a inkhairual a pawimawh em em a. kawng lehlama kal vak a, lehlam kal hleih theih loh te. Mahni ngaihpawimawh zawng leh tui zawnga phur taka tih chiam a, lehlam chu a kal kalin lokal ve mai mai rawh se, ti ni awm fahrana ngaihsak loh mai te hi a hruaitu zia lo em em a ni tih hria ula. Pathian rawngbawlnaah chuan pheikhai rual taka kan kal dan tur ngaihtuah zel hi a pawimawhin a tlo ani tih in hre reng dawn nia.  A chhan chu leh lam sang taka a invawrh laiin lehlam hniam takah a lo la awm thei a.  Sang taka awm kha chaponain a rawn nang thei ang chiahin, hniam taka awm kha inkiltawihna (inferiority complex) a siam thei a ni. Ka sawi ve fo thin, tunhma deuh pawh khan, group-ah te pawh hian a ni. Group chak bik lutuk nih te pawh hi tha deuh anga lang a nih lai hian a tha ber lem lo, a chhan chu chaponaah min hruai luh theih avangin. Chutih rual chuan chak lo bik lutuk nih erawh chu a tha lo leh zual, a chhan chu khatiang Complex kha min siam thei a. Rawngbawlnaa inkiltawih laklawh tawh chuan hmasawn a har em em tawh thin a ni.  Chuvang chuan, Arpui mei cheh chhum an sawi ang maia ruala kal dan kan thiam hi a pawimawh hle a ni.
    Committee chungchang kan sawi kai lawk teh ang. Leadership Traininga sawi awm tak te pawh a ni zawk mai thei. Mahse ka sawi kai luih talh duh chu Committee thuchhuak a hun hmaa hriat chak em em mai, Committee memberte lo zawh chhen ang chi te. Mahni ruat nih leh nih loh hriat chak avanga tute nge an ruat, chuti khati, lo tih chhen mai te hi a tul lo khawp mai.  Tin Committee member zingah pawh thil hre bik nih chak tlat, Secretary ten an puanchhuah hma hmaa lo sawi zut zut nih te hi a tha ngai lo a, Committee Mawngpawp nihna a ni.  Inzir zel kan nia hengte hi chu kan la hre chhawm zel ang chu.
3.    A dawt lehah chuan, Pathian ngaiha thaa in entir hi a tul hle in ka hria.  (II Tim 2:15) Hnathawktu, thutak thu fel taka hmang chu zak tur a ni lo angin, Pathian ngaiha thaa inentir turin thahnem ngai rawh. 
    Mihring kan nih chhung hi chuan a har thin teh e. Amaherawh chu, Pathian ngaiha thaa inentir hi kan tum bulpui ber tur a ni chuan a lang si.  Kan sawi tak ang khan mi zawng zawng mithmuha mawi kan zawn a \ul em em laiin kan Pathian thu chuan Mihring tihlawm nge ka tum, Pathian tihlawm? Mi zinga tlaktlum tum ka ni em ni? Ni ila, Krista bawih ka ni lo vang. (Galatia 1:10)  Mi zingah, Kohhran upa zingah te, Hruaitute zingah te tlak tlum tum niawm fahrana awm vel hi a Pathian thu lo a.  Pathian thu atanga ngaihtuah phei chuan a tenawm hial a ni tih hriat a tha. 
(I Tim 6:11-12) Nimahsela, nang, Pathian mi, chung thilte chu tlansan la, felna te, Pathian ngaihsakna te, rinna te, hmangaihna te, dawhtheihna te, thuhnuairawlhna te um zel rawh.  Rinna intihsiakna tha chu bei la, chatuan nunna chu vuan rawh; chu mi chang turin koh i ni a; hretu tam takte mithmuhah tanna tha chu i tan tawh kha.
    Zaninah hian a kal chhuak lo zawk tur hnen atangin thuchah hnuhnung in dawng hlauh naa, kan inchah duh ber erawh chu, “In rawngbawl na hi lo hlen rawh u,” tiin kan inchah duh a ni.  Tirhkoh Paula khan rawngbawlna a hlen meuh kha chuan a thih tur thu a hre fel vek tawh a ni tih kan hmu a, (II Tim 4:6-8) "Kei zawng tunah pawh hlanin ka awm mek a ni si a, ka chhuah hun a thleng tawh e.  Intihsiakna tha chu ka bei zo tawh a, ka tlansiakna kawng ka hlen tawh a, rinna chu ka vawng reng tawh a ni, tunah chuan felna lallukhum chu ka tan dahin a awm tawh a, chu chu Lalpa ngaihtuahtu fel tak chuan chu mi ni-ah chuan mi pe ang; ka hnenah chauh ni lovin, a inlarna ngai apiangte hnenah pawh," a ti anih kha. Chuvang chuan kan rawngbawl hna kan hlen ve dawn chuan Thupuana kan hmuh ang khan thih thlenga rinawm a tul a ni.   Enge maw chen rawngbawl a, peih loh hnua bawl loh leh mai ni lovin.  Bawl tawh vek chuan bawl tlang parh turin, Nunna lallukhum chang tur law law in.
    (Josua 24:19-20) Josuan Israel mipuite hnenah khan, "LALPA rawng chu in bâwl thei lo vang; ani zawng Pathian thianghlim a ni si a; Pathian thikthuchhia a ni a; in bawhchhiatnate leh in sualnate chu a ngaidam lo vang.
LALPA chu in kalsan a, hnam dang pathiante rawng in bawl zawngin, in chunga a tha chung hian in chungah thil tha lovin a tuan ve ang a, a tiboral mai tur che u a nia,"  tiin a vaukhan hial a nih kha.
    Zaninah hian Lalpa rawngbawl tur chuan Lalpa tih a tul a ni tih kan hriat a pawimawh hle mai. Pathian tihna tellova rawngbawl ve ringawt hi chu a tawpah mihringah a tawp daih ang tih a hlauhawm. Tuna Josua 24:19,20 kan chhiar atang mai pawh khan Pathian tihna nena a rawngbawl tulzia chu a lang. Pathian tih awmzia chu kan hre vekin a rinawm, Pathian tihtute chuan a thu an awih thin. Pathian thuawihna tak takna atang loa rawngbawl chu Pathian pawh hian a duh lem lo niin a lang. Lal Saula chanchinah pawh kan hmuh kha.
    A thawnthu chu kan hria ti rawh u. Samuela khan Lal Saula hnenah khan (I Samuela) 15:3 Amalek-hote bei tûrin kal la, an thil neih zawng zawng zuah rêng rêng nei lovin tiboral vek rawh; a hmei a pa leh nausen te, hnute hne lai te, bâwngpa te, berâm te, sanghawngsei te, sabengtung te nen tihlum vek ang che,' a ti a ni,"  Tichuan Saula chuan sipai nuaihnih leh Juda mi singkhat hruaiin Amalek ho chu a zu bei a, a tawi zawngin a zuk hneh a, ti tawh mai ang.  (I Sam 15:9) Amaherawhchu Saula leh mipuite chuan Amelek lal Agaga chu an zuah a, berâm tha tha te, bâwngpa tha tha te, a thau thau te, berâm no te, a tha zawng zawngte nen, chungte chu an tihlum duh lova; a tha lo leh an duh loh apiang erawh chu an tihlum vek a. tichuan a thil rawn hawn te hmang chuan Pathian tihlawm tumin inthawina hlan a tum a ni.
    Chu thu chu LALPAN Samuela a hrilh leh a, tichuan  Samuela chuan Pathianin Saula lal atanga a banna thu kha tak mai kha a lo sawi chhuak ta a ni. (I Samuela 15:22-23) Tin, Samuela chuan, "LALPA chuan LALPA thu zawm chu a lawm angin hâlral thilhlante leh inthawinate hi a lawm em ni? Ngai teh, inthawina aiin thuawih chu a tha zawk a, berâmpa thau aiin a thu pawm chu a tha zawk a ni. 15:23 Helna hi aienthiamna sualte nen a inang a, luhlulna hi milem biak leh Pathian lem biak tluk a ni. LALPA thu i duh loh avângin ani pawhin lal atân a duh ta bik lo che a ni," a ti a. 
(Sam 51:17) Pathian duhzawng inthawinate chu thlarau lungchhia hi a ni. Aw Pathian, thinlung lungchhia leh inchhir ngawih ngawih hi i hmusit lo vang. Ngaituah chian a tul hle mai.
    A dawt lehah chuan Tih takzet leh dik taka rawngbawl a tul. Sawi zui thui lutuk tawh lo mai ang.  Thenkhatin tihtakzetna sawi bo an tum mek lai hian. Thitakzetna, Tihtak tak na, tum tlatna, beih talh talhna tel lovin Pathian rawng a bawl theih loh a, Pathian a zui thei hek loh.
    Tin, pathian dang te paih vek a ngai:  Lalpa rawngbawl tak tak tur chuan pathian dang, heti zawng hian sawi ta mai ila.  Amah Pathian aia ngaihpawimawh neih hi a phal lo. Kan Pathian hian amah aia thil dang kan ngaih pawimawh zawk dawn ai chuan emaw, Lalpa rawngbawl hi tha lo awm anga in hriat chuan, vawiinah hian tu rawng nge in bawl dawn thlang mai rawh u, thlang fel law law rawh u, a ti a ni ber mai.
    Engkimah fimkhur tak zelin, Fimkhur tulna hi a va tam em ti rawh u, Kan Pathian thu sawi danah ringawt pawh hian.  Anih loh leh kan nun danah te pawh hian, Kan rawngbawlna huang chhungah pawh, fiamthu rawlh lohna chin tur a awm a ni, ti rawh u.  
    Chu lo lehah chuan hrehawm tawrh pawh inhuam a ngai. Hei pawh hi a va pawimawh tehlul em!! hrehawm tawrh kan peih loh luat avangin rawngbawlna hlawk tur pawh kan kalpui hlei thei lo chu a nih hi.  Nangni phei chu hnatlanna tur a la tam dawn a nia, khang ringawt te pawh kha Lalpa tana in tawrhnaah chhiar ula.  Chu pawh chu mite tawrhna ngaihtuah chuan nep te a la ni ang, hrehawm tawrh tur a awm hleka tlanchhe mai lovin rinawm taka thawk zelin chanchin tha hriltu lam hna thawk ila, kan rawngbawlna i hlen ang u.
    Lalpan a thu malsawm rawh se. Amen.

(He Sermon hi Ramthar Veng atanga Ramthar Tlangveng Kohhran indan hma KTP inkhawm ho hnuhnung ber a mi a ni. )
A hmun    :    Ramthar Veng Kohhran Biak In
A hun    :    Ni 25.03.2013 (Thawhtan zan)

No comments :

Post a Comment